Zawierana umowa powinna być przejrzysta i napisana prostym oraz zrozumiałym językiem, a osobom starszym powinna być oferowana z wydrukowaną większą czcionką.

Jednakże, nawet w stosunkowo drobnych sprawach, konsument może paść ofiarą oszustwa lub się nią czuć w wyniku zawacia niekorzystnej umowy. Bardzo często zdarza się, że  przedstawiciele (akwizytorzy) różnych firm nakłaniają w nieuczciwy sposób i głównie osoby starsze – do zmiany dostawcy usług prądu, gazu, usług telekomunikacyjnych czy usług telemedycznych i innych usług. Jednym z typowych przejawów nieuczciwych praktyk stosowanych wobec Klientów – Konsumentów jest szeroko pojmowane wprowadzenie w błąd przez przedstawicieli tych firm (akwizytorów),  poprzez:

  • podszywanie się pod dotychczasowych operatorów (sugerowanie, że reprezentują dotychczasowego dostawcę usług w celu zapewnienia korzystniejszych warunków niż dotychczasowe – a konsumenci podpisując dokumenty, nie wiedzą i nie mają świadomości, że zmieniają dostawcę usług)
  • wprowadzanie nabywców w błąd co do warunków zawieranych umów
  • posługiwanie się dokumentami pisanymi drobnym drukiem
  • działanie z przesadnym pośpiechem i podsuwanie osobom umowy do szybkiego podpisu
  • zwlekanie z potwierdzeniem zawarcia umowy  w ciągu 14 dni, aby osoby, które je podpisały, miały utrudnioną możliwość wycofania się z umowy (a w przypadku próby wycofania się z nich, pojawia się żądanie wysokich kar umownych) czy inne nieprawidłowości

 Gdy warunki zawieranej umowy są niekorzystne dla jednej ze stron – dla Klienta, to wtedy:

I. W pierwszej kolejności Klientowi przysługuje prawo do odstąpienia (w ciągu 14 dni) od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Zgodnie z Ustawą o prawach konsumenta, Konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, z wyjątkiem kosztów określonych w art. 33, art. 34 ust. 2 i art. 35. Ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. 2014, poz. 827, z późń. zm.). Powyższy termin może ulec wydłużeniu do 12 miesięcy, jeśli przedstawiciel handlowy nie poinformował nas o możliwości odstąpienia od zawartej umowy.

II. Gdy nie jest możliwe odstąpienie od umowy na przedstawionych powyżej warunkach, w sytuacji gdy Klient został poszkodowany podczas zawierania umowy, wtedy bardzo możliwe, że znajdą zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego (od art. 82 k.c. do art 88 k.c.) dotyczące wad oświadczenia woli. Zgodnie z art. 82 k.c.: “Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych”. Stosownie zaś do treści art. 84 § 1 k.c., “W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli” . Możliwość uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli zachodzi nie tylko wtedy, gdy błąd dotyczy okoliczności faktycznych, ale również wtedy, gdy błąd dotyczy okoliczności prawnych, przy czym musi być on istotny i odnosić się do treści oświadczenia woli. Po uchyleniu się przez daną osobę od skutków  oświadczenia woli, Sprzedawca nie może domagać się zasądzenia kar umownych lub innych roszczeń z umowy.

III. Ponadto, jeśli przy zawieraniu umowy, sprzedawca wykorzystał łatwowierność czy naiwność osób, zwłaszcza starszych mogło również dojść do przestępstwa ! Przestępstwo oszustwa (tzw. wyłudzenie) jest opisane w artykule 286 § 1 Kodeksu karnego. Do tego przestępstwa dochodzi gdy, „kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”. Karalne jest więc zachowanie polegające na doprowadzeniu innej osoby (najczęściej człowieka, ale także osoby prawnej np. firmy) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez:

  • wprowadzenie w błąd – czyli wywołaniu mylnego obrazu rzeczywistości u odbiorcy (o warunkach umowy i jej skutkach czy wartości przedmiotu umowy).
  • wyzyskaniu błędu pokrzywdzonego – czyli wykorzystanie tego, że pokrzywdzony jest w błędnym przekonaniu co do warunków umowy czy jej skutków
  • wyzyskaniu niezdolności pokrzywdzonego do należytego pojmowania przedsiębranego działania – w sytuacji gdy pokrzywdzony ze względu na różne przyczyny (np. choroba, wiek, naiwność, łatwowierność) nie jest w stanie właściwie zrozumieć swojego działania i zostaje to wykorzystane przez nieuczciwego sprzedawcę.

Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich padł ofiarą oszustwa i nie wiesz co możesz w takiej sytuacji zrobić, to rozważ przedstawienie sprawy adwokatowi, ktory pomoże zarówno w sprawie cywilnej i karnej, a tym samym pomoże rozwiązać Twoje problemy związane z nieuczciwym sprzedawcą i podpisaniem niekorzystnej umowy !